TBDY2016 BASITCE DEPREM HESABI

[ÇELİKKOLLU]

TBDY2016 biliyorsunuz taslak halinde. Bu yonetmelige gore  baditce depremden dogan taban kesme kuvveti nasil bulunur anlatalım :

 Oncelikle yapimizin hangi deprem tehlike  bolgesine girecegini bulacagiz. Simdiki  yonetmelik dusundugunuzde kisacasi deprem bolgesi haritasina bakiyoruz. TBDY2016 da deprem bolgesi haritasi diye bir kavram soz konusu degil. Bu kavram deprem tehlikesi haritalari olarak degistirilmis. Bu haritadan binanin bulundugu yer icin verilmis spektral ivme katsayisina bakacagız. Bu katsayi boyutsuz. Deprem riski büyuk olan yerlerde , fay gecen kisimlarda bu deger buyuk verilmis.Deprem tehlikesi azaldikca bu deger küculmekte. Bu deger yer hareket ivmesinin buyuklugune (tahmini buyükluk) gore belirlenmiş Bu deger harita dpektral ivme katsayisi olarak adlan dirilmis ve  (Ss) olarak tanimlanmis. Deprem ivmesinin büyuk olmasi gereken yerlerde (Ss) buyuk, kucuk olan yerlerde nispeten kucuk.

Deprem tehlike haritalarindan (Ss)  degerini  buluyoruz. Daha sonraki adimimiz ,zeminin depremi ne kadar büyuteceginin belirlenmesi. TBDY2016 zeminleri ZA,ZB,ZC,ZD,ZEve ZF  olarak altiya ayirmıs. En iyi zemin sinifi ZA en kotusuZF.. Zemin etudundeki sinifa gore ve deprem tehlike haritasindan buldugumuz (Ss)degerine gore tablodan(TBDY2016 TABLO 2.1) yerel zwmin etki katsayısi olan Fs  yi buluyoruz. Bu degere kabaca zemin durumunun deprem hareketine etkisinin bir tur yansitilmasi da diyebiliriz.

Şimdiye kadar buldugumuz(Ss) ve Fs... Depremden olusan bina tabanindaki toplam kesme kuvvetine alıstigimiz uzere  Vt  diyelim..Binanin deprem yukune esas kutlesi de W olsun. Biliyorsunuz bu W hesabinda hareketli yuk azaltması yapilıyor. Sectigimiz tasiyoci sisteme gore TBDY2016  da yer alan tasiyici sistem davranis katsayisi  Ra  yi buluyoruz. Bunun  ayrintisina fazla girmeye gerek yok çünkü şimdi yaptıgımız isten farklı bir is degil.
Bu degerleri bulduktan sonra yapida olusmasi muhtemel ivmeyi buluyoruz.Bu ivmeye tasarim spektral ivme katsayisi  diyoruz.(Sds) olarak gosterebiliriz. Bu halde

Sds=Ss x Fs           olur

Yani harita degeri ve zemin buyutmesi(etkisi).

(Eger bina faya cok yakinsa  Sds bir katsayi ile daha artirilacak ama az rastlanan bir durum oldugundan bu konuya girmedim).

Vt=W x Sds / Ra      ile taban kesme kuvvetini bulup tasarim yapabiliriz...




Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR